چک لیست ایمنی آزمایشگاه؛ امکانات ایمنی لازم + نکات پیشگیری

اولین اشتباهی که افراد در آزمایشگاه‌ها مرتکب می‌شوند، آخرین اشتباه آن‌ها خواهد بود! هنگام کار با مواد شیمیایی مختلف در چنین محیط‌هایی، اگر فردی مرتکب کوچک‌ترین اشتباهی شود، آسیب‌های جدی به سلامت او و سایر افراد وارد خواهد شد. به همین دلیل، در این مقاله، به ارائه راهکارها و نکاتی برای پیشگیری از بروز حوادث در آزمایشگاه‌ها می‌پردازیم و در ادامه، موارد ایمنی ضروری برای حفظ سلامت افراد در چنین محیط‌هایی را بررسی می‌کنیم؛ به‌این ترتیب، حتی در‌صورت بروز کوچک‌ترین حادثه‌ای،‌ به سلامت افراد آسیب جدی وارد نمی‌شود.

رعایت نکات ایمنی؛ لازمه پیشگیری از بروز حوادث در آزمایشگاه‌ها

بسته به اینکه افراد در آزمایشگاه از چه موادی استفاده می‌کنند، راهکارها و نکاتی متفاوت برای پیشگیری از بروز حوادثی ناشی از کار با آن‌ها وجود دارد. به‌عنوان مثال، بر‌ اثر تماس ناخواسته برخی مواد شیمیایی با بدن در آزمایشگاه‌ها، مشکلات جدی برای افراد ایجاد می‌شود و در مواردی ممکن است حتی افراد جان خود را نیز از دست بدهند. 

اسید از جمله رایج‌ترین مواد شیمیایی است که در بسیاری از آزمایشگاه‌ها مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به‌دلیل خاصیت خورندگی بالا، اگر با پوست بدن تماس پیدا کند، آسیب‌های جدی به فرد وارد خواهد کرد. راهکار مناسب برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقی، پوشیدن یک لباس کار ضد اسید توسط افراد حاضر در آزمایشگاه‌ها است. این لباس، به‌خوبی از تماس مواد شیمیایی و اسید با بدن جلوگیری می‌کند و به‌ همین دلیل پوشیدن این مدل لباس برای حفظ سلامت افراد در آزمایشگاه‌ها امری ضروری است.

آشنایی با انواع حوادث و خطرات محیط‌های آزمایشگاهی

گام اول و مهم برای حفظ سلامت افراد در آزمایشگاه‌ها این است که با انواع حوادث و خطرات مربوط به چنین محیط‌هایی کاملا آشنا باشند. مهم‌ترین حوادثی که سلامتی افراد در آزمایشگاه‌ها را تهدید می‌کنند به ۳ دسته اصلی حوادث شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی اشاره کرد. موادی همچون پاک‌کننده‌ها، حلال‌ها، ضدعفونی‌کننده‌ها و گازهای بی‌حس‌کننده، جزو حوادث شیمیایی هستند و اگر افراد در معرض آن‌ها قرار بگیرند، به مشکلاتی جدی دچار خواهند شد. راهکار مناسبی که برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی افراد ناشی از حوادث شیمیایی وجود دارد استفاده از تجهیزات ایمنی فردی ضروری مانند عینک آزمایشگاهی است که افراد با کمک این ابزار و ایجاد یک پوشش محافظتی دور چشم‌ها،‌ از نفوذ بخارهای گازهای شیمیایی به آن‌ها جلوگیری می‌کنند.

از جمله عواملی که در دسته حوادث بیولوژیکی قرار می‌گیرند نیز می‌توان به مواردی مانند ویروس‌ها و عوامل آلرژی‌زا اشاره کرد که این موارد، اغلب در مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاه‌های حیوانات وجود دارند و اگر افراد این عوامل را نادیده بگیرند، آسیب‌های جدی به سلامتی آن‌ها وارد می‌شود. مواردی دیگر مانند افتادن وسایل آزمایشگاهی یا شکستن برخی از تجهیزات مهم آزمایشگاهی بر‌ اثر جابه‌جایی نامناسب، در دسته حوادث فیزیکی چنین محیط‌هایی قرار دارند که بروز آن‌ها سلامتی افراد را به خطر می‌اندازد.  

داشتن تجهیزات ایمنی فردی؛ کاهش احتمال بروز حوادث در آزمایشگاه‌ها

استفاده از تجهیزات ایمنی آزمایشگاه فردی از دو جنبه به کاهش احتمال بروز حوادث در چنین محیط‌هایی کمک می‌کند. اول اینکه اگر افراد حاضر در آزمایشگاه‌ها از چنین تجهیزاتی استفاده کنند، بر‌ اثر عوامل مختلف شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی کم‌تر آسیب می‌بینند و دوم با داشتن این تجهیزات، در‌صورت بروز حتی کوچک‌ترین حادثه‌ای، سلامتی افراد کم‌تر به خطر می‌افتد. 

از جمله مهم‌ترین تجهیزات ایمنی در آزمایشگاه شیمی می‌توان به ماسک شیمیایی اشاره کرد. این مدل تجهیزات ایمنی از ورود بخار‌های مربوط به گازهای شیمیایی به سیستم تنفسی جلوگیری و از این طریق، به‌خوبی از سلامتی افراد محافظت می‌کنند. به‌علاوه، لباس کار آزمایشگاه، کفش‌های مناسب، عینک ایمنی، دستکش ضداسید و مقاوم، ازجمله سایر تجهیزات ایمنی ضروری در آزمایشگاه‌ها هستند. افراد در آزمایشگاه‌ها ممکن است به‌ دلیل قرار گرفتن در معرض برخی مواد خطرناک یا استفاده نادرست از مواد شیمیایی به بسیاری از مشکلات دچار شوند که این موضوع، اهمیت استفاده از تجهیزات ایمنی فردی در کاهش آسیب‌های ناشی از این اتفاقات را برجسته‌تر می‌کند.

اصول و نکات ایمنی کار با تجهیزات ایمنی فردی

هر‌یک از تجهیزات ایمنی آزمایشگاهی، دستورالعمل مشخصی دارند که کلیه افراد پیش از استفاده از این تجهیزات باید آن‌ها را مطالعه کرده باشند. همچنین اگر افراد علاوه‌بر مطالعه این دستورالعمل‌ها، با اصول و نکات ایمنی کار با تجهیزات ایمنی فردی آشنا باشند، در هنگام وقوع حوادث مختلف، در سریع‌ترین زمان ممکن، اقدامات پیشگیرانه را انجام خواهند داد و با این کار، احتمال آسیب‌دیدن افراد ناشی از این حوادث را به حداقل می‌رسانند.

ضمنا در آزمایشگاه‌های مختلف، افراد برای حفظ سلامتی خود و ایمنی بیشتر با تجهیزات ایمنی فردی باید از تجهیزات ایمنی متفاوتی استفاده کنند؛ بنابراین اگر این افراد با اصول و نکات کار با تجهیزات ایمنی آشنا باشند، به‌راحتی از وارد شدن آسیب‌های جانی به افراد جلوگیری می‌کنند. البته اغلب آزمایشگاه‌ها ملزم به استفاده از تجهیزات ایمنی فردی اصلی مانند دستکش ضد اسید، عینک، ماسک، روپوش، کفش و کلاه کار هستند تا میزان آسیب‌دیدگی‌ها را کاهش دهند.

اهمیت آموزش ایمنی کارکنان در محیط‌های آزمایشگاهی

آموزش موارد ایمنی به کارکنان از این جهت اهمیت فراوانی دارد که کلیه افراد با اقدامات پیشگیرانه‌ای آشنا شوند که هنگام بروز کوچک‌ترین حادثه‌ای برای جلوگیری از وارد شدن آسیب‌های جدی به دیگران، انجام دهند. علاوه‌بر این آموزش‌ها، کارفرمایان باید از مجهز بودن کلیه افراد به همه تجهیزات ایمنی فردی ضروری اطمینان حاصل کنند و در این آموزش‌ها، آشنایی آن‌ها با نحوه کار با همه این تجهیزات را مورد بررسی قرار دهند.

یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی در بسیاری از محیط‌های آزمایشگاهی، جعبه کمک های اولیه است که افراد در چنین محیط‌هایی باید با نحوه استفاده از لوازم درمانی ضروری داخل آن‌ها آشنا باشند تا بتوانند علائم مربوط به برخی آسیب‌های ناشی از حوادث آزمایشگاهی را تا‌حدی کنترل کنند.

نقش مهم مدیریت بحران به موقع در محیط‌های آزمایشگاهی 

علائم مربوط به برخی حوادث آزمایشگاهی را می‌توان با انجام برخی اقدامات پیشگیرانه به‌خوبی کنترل کرد. استفاده از انواع تجهیزات ایمنی مناسب، از جمله مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه است که آسیب‌های ناشی از حوادث کار در چنین محیط‌هایی را کاهش می‌دهد. جعبه کمک‌های اولیه، دستکش ایمنی کف مواد، روپوش و ماسک تنفسی نیز در دسته تجهیزات ایمنی ضروری قرار می‌گیرند که نقشی مهم در مدیریت بحران به‌موقع هنگام کار در آزمایشگاه‌ها ایفا می‌کنند. 

البته نکته مهمی که کارفرمایان باید پیش از بروز حوادث در آزمایشگاه‌ها به آن توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند، انجام بررسی‌هایی روزانه برای اطمینان از رعایت کلیه اصول و نکات ایمنی توسط افراد است. با این کار، افراد استرس و نگرانی کم‌تری حین انجام فعالیت‌های آزمایشگاهی خواهند داشت و با آرامش خاطر بسیاری در محل کار خود حاضر می‌شوند.

با تجهیزات ایمنی فردی آسیب‌دیدگی‌ها در آزمایشگاه‌ها را به حداقل برسانید

کار با مواد مختلف در محیط‌های آزمایشگاهی با بروز حوادث متفاوتی همراه خواهد بود که هریک به نحوی سلامتی افراد را تهدید می‌کنند. بنابراین کارفرمایان باید با رعایت نکات ایمنی ضروری، همزمان بروز حوادث در آزمایشگاه خود را به حداقل برسانند و با استفاده از بهترین تجهیزات ایمنی فردی، از آسیب‌ دیدن افراد جلوگیری کنند؛ البته اگر قصد خرید انواع تجهیزات ایمنی ضروری را دارید، از طریق صفحه فروشگاهی ماه ایمن و با انتخاب نوع تجهیزات مورد‌نظر اقدام کنید تا در بستری امن و مطمئن، خیالتان از بابت خرید محصولی مرغوب و باکیفیت کاملا راحت باشد.